MH NEETs

Σχεδιάστε έναν μεγάλο κύκλο σε ένα κομμάτι χαρτί. Χωρίστε τον στη μέση, πάλι στη μέση και στη συνέχεια σε δύο διαγώνιες, έτσι ώστε να έχετε οκτώ μέρη της τούρτας. Παρακάτω υπάρχει ένα σχέδιο επισκόπησης που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε.

Λήψη υλικού >>

Αυτή η δραστηριότητα έχει σχεδιαστεί για να ενισχύσει την αίσθηση της ικανότητάς σας, κάνοντάς σας να συνειδητοποιήσετε ότι έχετε ήδη πολλές από τις υποκειμενικά σημαντικές ικανότητες που θα έπρεπε να έχει ένας “ιδανικός εργαζόμενος”. Εκτός αυτού, θα δείτε ότι οι ικανότητες που εξακολουθούν να είναι χαμηλής έντασης μπορούν να αναπτυχθούν. Για τον σκοπό αυτό, θα καθορίσετε τον τρόπο με τον οποίο θα τις αναπτύξετε και θα προγραμματίσετε δραστηριότητες που αποσκοπούν στη βελτίωσή τους.

Η άσκηση αυτή επιτρέπει στο άτομο να αξιολογήσει τις ικανότητες και τις δυνατότητές του και παρέχει την ευκαιρία να τις παρουσιάσει γραφικά. Επιπλέον, υποθέτει ότι ο προσδιορισμός των ικανοτήτων που είναι υποκειμενικά σημαντικές για ένα συγκεκριμένο άτομο και στη συνέχεια η συνειδητοποίηση ότι ορισμένες από αυτές το άτομο αυτό τις διαθέτει ήδη, ενισχύει την αίσθηση ικανότητας και ενεργητικότητας του ατόμου, αυξάνοντας κατά συνέπεια την αυτοπεποίθηση και τα κίνητρα για την ανάληψη μιας συγκεκριμένης δραστηριότητας (π.χ. εργασία). Το δεύτερο μέρος της άσκησης σας επιτρέπει να σχεδιάσετε δραστηριότητες που αποσκοπούν στη βελτίωση των ικανοτήτων εκείνων που βρίσκονται χαμηλά στην κλίμακα έντασης.

Κρατήστε ημερολόγιο με τις καθημερινές τους επιτυχίες για μια εβδομάδα. Αν έχετε όρεξη μετά την πρώτη εβδομάδα, μπορείτε να συνεχίσετε να το κάνετε.

Λήψη υλικού >>

Αυτή η άσκηση στοχεύει στη βελτίωση της αυτοεκτίμησης του ατόμου, στρέφοντας την προσοχή από την αποτυχία στην επιτυχία. Η τήρηση ημερολογίου με τα καθημερινά σας επιτεύγματα δημιουργεί τη συνήθεια να τα βλέπετε και προκαλεί επίσης το άτομο να αντιλαμβάνεται περισσότερες εμπειρίες και καταστάσεις από την άποψη των δικών του επιτυχιών και επιτευγμάτων.

Οι έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα με χαμηλότερη αυτοεκτίμηση τείνουν συχνά να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στις αποτυχίες τους παρά στις επιτυχίες που δεν φαίνεται να παρατηρούν. Η ακόλουθη άσκηση έχει σχεδιαστεί για να αναπτύξουμε την αντίθετη συνήθεια και, επομένως, να εστιάζουμε συχνότερα σε όσα έχουμε επιτύχει σε μια δεδομένη ημέρα ή εβδομάδα. Με αυτόν τον τρόπο θα αυξηθεί η αυτοεκτίμησή μας, η αίσθηση ικανότητας και η ενεργητικότητά μας και, ως αποτέλεσμα, θα βελτιωθεί η ευημερία μας.

Φανταςτείτε ότι αυτόσ ο ςοφόσ και ςυμπονετικόσ φφλακασ άγγελοσ κάκεται ςτον ϊμο ςασ από τότε που γεννθκικατε. Δεν είχατε επίγνωςθ αυτισ τθσ παρουςίασ μζχρι τϊρα, επειδι οι άγγελοι είναι αςικωτοι. Σ μοναδικόσ ςκοπόσ του αγγζλου ιταν να αναγνωρίηει και να παρατθρεί όλα τα κετικά πλεονεκτιματα τθσ προςωπικότθτάσ ςασ και τισ ενάρετεσ πεποικιςεισ ςασ για τον κόςμο. Δεν πρόκειται για ζναν άγγελο που είναι επιφορτιςμζνοσ με τθν παραγωγι αυτοκριτικισ ι κατθγορίασ!”[1] .

“Για τα επόμενα δεκαπζντε λεπτά, φανταςτείτε ότι ο άγγελοσ ςασ υπαγορεφει τϊρα μια λίςτα με τα κετικά ςασ χαρακτθριςτικά μζςω εςάσ. Γράφοντασ ό,τι ςασ ζρχεται ςτο μυαλό, φτιάξτε μια λίςτα με αυτά που νομίηετε ότι κα ζλεγε ο άγγελοσ”[2] .

Χτθ ςυνζχεια, διαβάςτε δυνατά τθ λίςτα και προςπακιςτε να απαντιςετε ςτθν ακόλουκθ ερϊτθςθ:

• ^{Υϊσ αιςκάνεςτε γνωρίηοντασ ότι ζχετε τόςα πολλά κετικά χαρακτθριςτικά;}
  
• ^{“Υοια χαρακτθριςτικά τθσ προςωπικότθτασ εκτιμάτε περιςςότερο και κζλετε να ςυνεχίςουν να επθρεάηουν τθν προςζγγιςι ςασ ςτθ ηωι;”[3]}
  
• ^{Υοιεσ αρετζσ ι κετικζσ πεποικιςεισ εκτιμάτε περιςςότερο και κζλετε να ςυνεχίςουν να επθρεάηουν τθν προςζγγιςι ςασ ςτθ ηωι;”[4]}

[1] Dolan Y., 2000, One Small Step. Moving Beyond Trauma and Therapy to a Life of Joy, iUniverse,

[2] Ibid.

[3] Ibid.

[4] Ibid.

Λήψη υλικού >>

Η δραστηριότητα αποσκοπεί στο να βοηθήσει το άτομο να εντοπίσει τα δυνατά του σημεία, τις δεξιότητες, τις ικανότητες και τις ιδιότητες. Σύμφωνα με την Yvonne Dolan (2000) – τη συγγραφέα αυτής της άσκησης, “(…) είναι χρήσιμη για την ανάκτηση και την ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και του θάρρους σας”

Η δραστηριότητα βασίζεται στην εστιασμένη στη λύση βραχεία θεραπεία (Solution-Focused Brief Therapy)- αναπτύχθηκε από τους Steve de Shazer και Insoo Kim Berg και τους συνεργάτες τους ξεκινώντας στα τέλη της δεκαετίας του 1970 στο Μιλγουόκι. Η SFBT είναι προσανατολισμένη στο μέλλον, στοχευμένη και επικεντρώνεται στις λύσεις και όχι στα προβλήματα που έφεραν τους πελάτες να αναζητήσουν θεραπεία[1]. Σύμφωνα με τον Luc Isebaert (2016) η SFBT “(…) όπως και μεγάλο μέρος της οικογενειακής θεραπείας, προέκυψε μέσα από ένα κλίμα θεωρητικού και πρακτικού σκεπτικισμού και έντονου ενδιαφέροντος για τους μηχανισμούς της θεραπευτικής αλλαγής. Υπήρχε μια αυξανόμενη απογοήτευση από την ψυχοδυναμική θεραπεία και από αυτή τη δυσαρέσκεια προέκυψε η επιθυμία να βρεθούν νέοι τρόποι θεραπείας με λιγότερο χρονοβόρο τρόπο”. Ενώ η Yvonne Dolan (2000) επισημαίνει ότι “οι ερωτήσεις που τίθενται στη Θεραπεία με επίλυση είναι θετικά προσανατολισμένες και σε μια στοχευμένη στάση. Η πρόθεση είναι να επιτραπεί η αλλαγή προοπτικής καθοδηγώντας τους πελάτες προς την κατεύθυνση της ελπίδας και της αισιοδοξίας, ώστε να οδηγηθούν σε ένα μονοπάτι θετικής αλλαγής. Τα αποτελέσματα και η πρόοδος προέρχονται από την εστίαση στις αλλαγές που πρέπει να γίνουν για την επίτευξη του στόχου και την αύξηση της ευημερίας”[2].

[1] https://solutionfocused.net/what-is-solution-focused-therapy/

[2] https://positivepsychology.com/solution-focused-therapy-techniques-worksheets/

Το θετικό σημειωματάριο είναι ένα είδος σημειωματάριου στο οποίο μπορείτε να γράψετε έναν κατάλογο με τα καθημερινά σας καθήκοντα.

Θυμηθείτε μια από τις τυπικές σας ημέρες. Αναλύστε την από το πρωί που ξυπνάτε μέχρι να πέσετε για ύπνο. Για ευκολία, μπορείτε να γράψετε τις ώρες κατά τις οποίες εκτελείτε αυτές τις δραστηριότητες. Σημειώστε τον κατάλογο των καθηκόντων στην αριστερή στήλη του θετικού σημειωματάριου. Στη συνέχεια, σε κάθε ένα από τα καθήκοντα που εκτελείτε, προσθέστε ένα θετικό χαρακτηριστικό που σας κάνει ικανούς να ανταπεξέλθετε σε αυτή την υποχρέωση.
Μόλις τελειώσετε με τη συγγραφή, διαβάστε τον κατάλογο των θετικών χαρακτηριστικών μια ή δύο φορές προσεκτικά.

Τώρα σκεφτείτε ποια είναι τα συναισθήματά σας; Τι σκέφτεστε τώρα για τον εαυτό σας; Αν καταλήξετε σε κάποιο συμπέρασμα για εσάς, γράψτε το και θυμηθείτε το, μπορεί να είναι ένα από τα πιο σημαντικά και “αληθινά” συμπεράσματα για εσάς.
Αν θέλετε, μπορείτε επίσης να δείξετε και να συζητήσετε τον συμπληρωμένο κατάλογο με έναν φίλο, ένα μέλος της οικογένειας (άτυπους φροντιστές) ή τους συμβούλους σας.

Λήψη υλικού >>

Η δραστηριότητα αποσκοπεί στο να βοηθήσει το άτομο να εντοπίσει τα δυνατά του σημεία, τις δεξιότητες, τις ικανότητες και τα χαρακτηριστικά του. Αυτό μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την οικοδόμηση μιας αίσθησης, η οποία μπορεί να συμβάλει περαιτέρω στην καλύτερη επίτευξη ακαδημαϊκών και επαγγελματικών στόχων.

Η δραστηριότητα βασίζεται στην εστιασμένη στη λύση βραχεία θεραπεία (Solution-Focused Brief Therapy) και ειδικότερα στον εντοπισμό των εσωτερικών δυνατών σημείων του ατόμου και στην οικοδόμηση αυτοπεποίθησης. Η δραστηριότητα αναπτύχθηκε από δύο Πολωνούς ψυχολόγους και ψυχοθεραπευτές – την Anna Biskupska και την Anna Mackiewicz. Αρχικά, χρησιμοποιήθηκε ως μέρος του προγράμματος κοινωνικής επανένταξης καταδίκων και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως μέρος της εργασίας με νέους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με ψυχικές διαταραχές.

1. Κάντε το “κολάζ αυτοπεποίθησης”: Πάρτε ένα μεγάλο κομμάτι χαρτόνι αφίσας και μια στοίβα περιοδικά για να τα ξεφυλλίζετε, να περιηγείστε στις σελίδες τους για να βρείτε εικόνες που αντιπροσωπεύουν τον εαυτό σας, τα ταλέντα, τις ικανότητες και τις φιλοδοξίες σας. Αυτό θα σας βοηθήσει να θυμηθείτε ποιοι είστε και για τι είστε ικανοί – όχι για το τι λένε οι άλλοι ότι είστε ικανοί.

2. Διαβάστε το βιβλίο “Πώς εκπαιδεύονται τα μωρά ελέφαντες”:

Οι ελέφαντες σε αιχμαλωσία εκπαιδεύονται, σε νεαρή ηλικία, να μην περιφέρονται. Το ένα πόδι ενός μωρού ελέφαντα δένεται με σχοινί σε έναν ξύλινο στύλο που είναι φυτεμένος στο έδαφος. Το σχοινί περιορίζει το μωρό ελέφαντα σε μια περιοχή που καθορίζεται από το μήκος του σχοινιού. Αρχικά το μωρό ελέφαντας προσπαθεί να ελευθερωθεί από το σχοινί, αλλά το σχοινί είναι πολύ ισχυρό. Το μωρό ελέφαντας “μαθαίνει” ότι δεν μπορεί να σπάσει το σχοινί. Όταν ο ελέφαντας μεγαλώσει και γίνει δυνατός, θα μπορούσε εύκολα να σπάσει το ίδιο σχοινί. Αλλά επειδή “έμαθε” ότι δεν μπορούσε να σπάσει το σχοινί όταν ήταν μικρός, ο ενήλικας ελέφαντας πιστεύει ότι εξακολουθεί να μην μπορεί να σπάσει το σχοινί, οπότε δεν προσπαθεί καν!

3. Οι άνθρωποι λειτουργούν με παρόμοιο τρόπο. Μάθαμε κάτι για τον εαυτό μας σε νεαρή ηλικία και εξακολουθούμε να το πιστεύουμε ως ενήλικες. Ακόμα κι αν μπορεί να μην είναι αλήθεια, λειτουργούμε σαν να είναι. Ευτυχώς, οι άνθρωποι γεννιούνται με την ικανότητα να κάνουν συνειδητές επιλογές – ένα σημαντικό βήμα για να αλλάξετε τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεστε τον εαυτό σας.

4. Συμπληρώστε το φύλλο εργασίας “Τι πιστεύω”.

Λήψη υλικού >>

Πολλοί άνθρωποι χάνουν την αυτοπεποίθησή τους όταν ξεχνούν τις ελπίδες, τις φιλοδοξίες και τις ικανότητές τους – ή όταν αφήνουν τους άλλους να τις επισκιάζουν με αρνητικά σχόλια. Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να χτίσουμε την αυτογνωσία μας. Αυτές οι συμβουλές ξύνουν μόνο την επιφάνεια του τι σημαίνει και την επίδραση που μπορεί να έχει στη ζωή μας. Η ανάπτυξη της αυτογνωσίας μας ενισχύει επίσης την αυτοπεποίθησή μας. Αποκτάμε σαφήνεια σχετικά με το ποιοι είμαστε και σε τι πιστεύουμε, και αυτό μπορεί μόνο να βοηθήσει καθώς ζούμε τη ζωή μας στο έπακρο.

Η έννοια της αυτοπεποίθησης, όπως χρησιμοποιείται συνήθως, είναι η αυτοπεποίθηση στην προσωπική κρίση, ικανότητα, δύναμη κ.λπ. κάποιου. Κάποιος αυξάνει την αυτοπεποίθησή του από τις εμπειρίες του ότι έχει κατακτήσει συγκεκριμένες δραστηριότητες. Είναι μια θετική πεποίθηση ότι στο μέλλον μπορεί κανείς γενικά να επιτύχει αυτό που επιθυμεί να κάνει. Η αυτοπεποίθηση δεν ταυτίζεται με την αυτοεκτίμηση, η οποία είναι μια αξιολόγηση της αξίας του ατόμου, ενώ η αυτοπεποίθηση είναι πιο συγκεκριμένα η εμπιστοσύνη στην ικανότητα του ατόμου να επιτύχει κάποιον στόχο, η οποία σύμφωνα με μια μετα-ανάλυση είναι παρόμοια με τη γενίκευση της αυτοαποτελεσματικότητας. Η αυτοπεποίθηση αναφέρεται συνήθως στη γενική αυτοπεποίθηση. Οι ψυχολόγοι έχουν επισημάνει εδώ και καιρό ότι ένα άτομο μπορεί να έχει αυτοπεποίθηση ότι μπορεί να ολοκληρώσει ένα συγκεκριμένο έργο (αυτοαποτελεσματικότητα) (π.χ. να μαγειρέψει ένα καλό γεύμα ή να γράψει ένα καλό μυθιστόρημα), παρόλο που μπορεί να μην έχει γενική αυτοπεποίθηση, ή αντίστροφα να έχει αυτοπεποίθηση παρόλο που δεν έχει την αυτοαποτελεσματικότητα για να επιτύχει ένα συγκεκριμένο έργο (π.χ. να γράψει ένα μυθιστόρημα). Αυτοί οι δύο τύποι αυτοπεποίθησης συσχετίζονται, ωστόσο, μεταξύ τους και για το λόγο αυτό μπορούν εύκολα να συγχέονται.

Θυμηθείτε 2 καταστάσεις οι οποίες σας κατέλαβαν συναισθηματικά.

Κατάσταση 1, παρακαλώ περιγράψτε την:

Τι προκάλεσε την κατάσταση (αφορμή);
Πώς αντιδράσατε;
Πώς αντέδρασαν οι άλλοι άνθρωποι;
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;
Τι θα μπορούσατε να είχατε κάνει με διαφορετικό τρόπο;

Κατάσταση 2, παρακαλώ περιγράψτε την:

Τι προκάλεσε την κατάσταση (αφορμή);
Πώς αντιδράσατε;
Πώς αντέδρασαν οι άλλοι άνθρωποι;
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα;
Τι θα μπορούσατε να είχατε κάνει με διαφορετικό τρόπο;

Η συναισθηματική αεροπειρατεία έχει τα ακόλουθα συστατικά στοιχεία:

1. Αφορμή – τι προκαλεί την αντίδραση

2. Αντίδραση (αυθόρμητη)

3. Ισχυρό συναίσθημα

4. Αίσθημα λύπης/μετάνοιας μετά από αυτό

Η “κατάληψη/αεροπειρατεία της αμυγδαλής” (amygdala hijack) είναι ένας όρος που επινόησε ο Daniel Goleman το 1996 στο βιβλίο του “Συναισθηματική νοημοσύνη: Why It Can Matter More Than IQ”. Βασιζόμενος στο έργο του Joseph E. LeDoux, ο Goleman χρησιμοποιεί τον όρο για να περιγράψει τις συναισθηματικές αντιδράσεις των ανθρώπων οι οποίες είναι άμεσες και συντριπτικές και ξεφεύγουν από το μέτρο του πραγματικού ερεθίσματος, επειδή αυτό έχει προκαλέσει μια πολύ πιο σημαντική συναισθηματική απειλή.
Η συναισθηματική αεροπειρατεία συμβαίνει όταν το λογικό μας μυαλό εξουδετερώνεται από τα συναισθήματά μας. Είναι πιο εύκολο να το αναγνωρίσουμε όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση φόβου ή θυμού. Θυμηθείτε μια φορά που ξαφνικά και ανεξέλεγκτα νιώσατε θυμό για κάποιον ή κάτι και αρχίσατε να φωνάζετε για παράδειγμα. Το γιατί συμβαίνει αυτό και γιατί είναι δύσκολο αλλά δυνατό να ελεγχθεί εξηγείται από ψυχολόγους και νευροβιολόγους. Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να ξεκινήσουμε λέγοντας ότι αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό και βιολογικά κωδικοποιημένο στον εγκέφαλο και το σώμα μας. Από την εποχή που οι άνθρωποι ζούσαν ακόμη στην άγρια φύση υπό συνεχή κίνδυνο, το σώμα μας ανέπτυξε έναν μηχανισμό που μας παρέχει ταχύτητα δράσης και έτσι σώζει τη ζωή μας. Για παράδειγμα, όταν ένα άτομο βρίσκεται σε κίνδυνο (ο οποίος γίνεται αντιληπτός από τα αισθητήρια όργανά μας, π.χ. τα μάτια) το σήμα για τον κίνδυνο πηγαίνει πιο γρήγορα στην αμυγδαλή (μέρος του μεταιχμιακού μας συστήματος) από ό,τι στον νεοφλοιό (το λογικό μας μυαλό) και ενεργοποιεί την τόσο διάσημη αντίδραση “Καταπολέμηση ή φυγή”. Με αυτόν τον τρόπο εξοικονομεί χρόνο, αλλά και για να το κάνει αυτό παρακάμπτει το λογικό μας μυαλό. Συμβαίνει σε μια στιγμή και τα συναισθήματά μας καταλαμβάνουν την εξουσία πάνω στις πράξεις μας.
Παρόλο που αυτό θα μπορούσε να σώσει τη ζωή μας σε μια κατάσταση όπου αντιμετωπίζουμε ένα λιοντάρι για παράδειγμα, στη σημερινή μας ζωή αυτό μας φέρνει περισσότερα προβλήματα παρά οφέλη. Αυτή η αντίδραση ενεργοποιείται κάθε φορά που νιώθουμε ότι απειλούμαστε, κάτι που συμβαίνει πολύ συχνά σε κοινωνικές καταστάσεις. Για παράδειγμα, κάποιος λέει κάτι προσβλητικό για εμάς. Καταλαμβανόμαστε συναισθηματικά και αρχίζουμε να ανταποδίδουμε τις φωνές. Αλλά αυτή η αντίδραση σώζει τώρα τη ζωή μας ή μας δημιουργεί περισσότερα προβλήματα; Συνήθως η επιθετική συμπεριφορά προκαλεί περισσότερη επιθετικότητα από την άλλη πλευρά και μπαίνουμε σε μια μάχη κλιμακωτά αυξανόμενης έντασης. Γι’ αυτό αξίζει να μάθουμε να αναγνωρίζουμε και να ελέγχουμε αυτή την κατάσταση.